हिंदू धर्मात सर्व देवी-देवतांची स्वतःची वाहने आहेत. जसे भगवान विष्णूचे वाहन गरुड आहे, माँ लक्ष्मीचे वाहन घुबड आहे, प्रथम उपासक श्री गणेशाचे वाहन उंदीर आहे, त्याचप्रमाणे भगवान शिवाचे वाहन नंदी आहे.
पौराणिक शास्त्रांमध्ये भगवान शंकरासोबत नंदीची पूजा करणे अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. मंदिरांमधील नंदीची मूर्ती शिव परिवाराकडे किंवा मंदिराबाहेर काही अंतरावर असते हे तुम्ही पाहिले असेलच.
जिथे जिथे शंकराची मूर्ती बसवली जाते तिथे त्यांचा गण नंदी नेहमी समोर बसतो. कारण नंदी हा शिवाचा परम भक्त आहे.
धार्मिक श्रद्धेनुसार जसे भगवान शंकराचे दर्शन व पूजा करण्याचे महत्त्व आहे, त्याचप्रमाणे नंदीच्या दर्शनाने पुण्य प्राप्त होते.
नंदी Nandi कसा बनला महादेवाची स्वारी जाणून घेऊया…

नंदी कसा झाला शिवाची स्वारी?
एका पौराणिक कथेनुसार, ब्रह्मचारी व्रताचे पालन करणाऱ्या ऋषी शिलाद यांना आपल्या मृत्यूनंतर आपला वंश संपुष्टात येईल अशी भीती वाटू लागली. या भीतीमुळे त्यांनी पुत्रप्राप्तीसाठी कठोर तपश्चर्या सुरू केली. तपश्चर्येने प्रसन्न होऊन भगवान शिवांनी शिवलाद ऋषींना दर्शन दिले आणि वरदान मागायला सांगितले. तेव्हा शिलाद ऋषींनी शिवाला सांगितले की त्यांना असा मुलगा हवा आहे, ज्याला मृत्यू स्पर्श करू शकत नाही आणि त्याचा आशीर्वाद सदैव त्याच्यावर असावा.
भगवान शिवाने त्याला आशीर्वाद दिला आणि सांगितले की त्याला असा पुत्र मिळेल. दुसऱ्या दिवशी ऋषी शिलाद हे शेतातून जात असताना त्यांना शेतात नवजात अर्भक पडलेले दिसले. मूल खूप सुंदर आणि आकर्षक होते.
एवढ्या लाडक्या मुलाला कुणी सोडलं असेल असं त्यांना वाटलं. तेवढ्यात शिवजींचा आवाज आला की शिलाद तुझा मुलगा आहे.
हे ऐकून शिलाद ऋषी खूप खुश झाले आणि बाळाला सांभाळायला घेऊन गेले. त्यांनी त्या मुलाचे नाव नंदी ठेवले. एकदा दोन साधू शिलाद ऋषींच्या घरी पोहोचले. त्यांचा खूप सन्मान झाला.
यावर प्रसन्न होऊन तपस्वी ऋषी शिलादांना दीर्घायुष्याचा आशीर्वाद दिला पण नंदीसाठी एक शब्दही उच्चारला नाही.
ऋषी शिलादांनी संन्यासींना याचे कारण विचारले, तेव्हा संन्यासींनी सांगितले की नंदीचे वय कमी आहे, म्हणून आम्ही त्याला आशीर्वाद दिला नाही.
अशा नंदीला शिवाने आपली स्वारी केली
नंदीने हे ऐकून शिलाद ऋषींना सांगितले की, मी भगवान शंकराच्या कृपेने जन्माला आलो, आता तेच माझे रक्षण करतील. यानंतर नंदी भगवान शंकराची स्तुती करू लागला आणि कठोर तपश्चर्या करू लागला. यावर प्रसन्न होऊन भगवान शिव प्रकट झाले आणि त्यांनी नंदीला आपले आवडते वाहन बनवले.
तेव्हापासून भगवान शंकरासह नंदीची पूजा सुरू झाली.